Cách phân loại giấc mơ - Những loại giấc mơ thường gặp

Về cách phân loại giấc mơ của người cổ đại, chúng ta có thể đi ngược về các giai đoạn lịch sử khác nhau. Sự phân loại giấc mơ của các nhà giải mộng, nhà triết học và Phật giáo thường pha trộn mê tín vào trong khoa học.

- Sách “Chu Lễ” thời Chiến Quốc chia giấc mơ ra 6 loại: chính mộng, ác mộng, tư mộng, ngụ mộng, hỷ mộng và cụ mộng. Chính mộng là giấc mơ bình thường, không sợ hãi, không lo lắng, không buồn không vui, trong lòng bình thản, tự nhiên; ác mộng tức “mộng yểm”, là trong mơ gặp phải chuyện rất đáng sự, người nằm mơ thường rên rỉ hoặc la to; tư mộng là trong mơ có sự nhớ nhung, suy tính; ngụ mộng là không ngủ mà vẫn nằm mơ, tức là “trú mộng” hoặc “bạch nhật mộng” (nằm mơ giữa ban ngày); hỷ mộng là trong mơ có chuyện vui; cụ mộng là trong mơ có sự sợ hãi.

- Lương y nổi tiếng đời Tùy là Dương Thượng Thiện từ thực tiễn lâm sàng đã phát hiện ra một số giấc mơ là do bệnh tật của cơ thể con người dẫn đến, một số giấc mơ thì không có ý nghĩa đó, vì thế trong “Hoàng Đế Nội Kinh Thái Tố” ông đã chia giấc mơ ra làm 3 loại: chinh mộng, tưởng mộng và bệnh mộng. Chinh mộng là giấc mơ có thể biết trước được may rủi; tưởng mộng là giấc mơ liên quan đến vấn đề tình cảm; bệnh mộng là giấc mơ xảy ra trong lúc bệnh.

- Đời Đông Hán, Sách “Mộng Liệt” chia giấc mộng làm 10 loại: trực mộng, tượng mộng, tinh mộng, tưởng mộng, nhân mộng, cảm mộng, thời mộng, phản mộng, bệnh mộng và tính mộng. Trực mộng là giấc mơ ứng nghiệm trực tiếp; tượng mộng là giấc mơ mang điềm báo trước; tinh mộng là giấc mơ tốt; tưởng mộng là giấc mơ có sự nhớ mong; nhân mộng là giấc mơ về con người; cảm mộng là giấc mơ về cảm khí; thời mộng là giấc mơ về thời gian, mùa màng; phản mộng là giấc mơ ngược với hiện thực; bệnh mộng là giấc mơ khi bị bệnh; tính mộng là giấc mơ về tính tình.

- Vào giữa đời Minh, Sách “Mộng Chiêm Nhật Chỉ” cho rằng giấc mơ có thể tóm gọn thành 9 loại lớn: khí thịnh, khí hư, tà ngụ, thể trệ, tình dật, trực diệp, tỷ tượng, phản cực, lệ yêu. Giấc mơ khí thịnh là giấc mơ có âm thịnh, dương thịnh, ngũ tạng đều thịnh, khí hư là giấc mơ có ngũ tạng đều hư; tà ngụ là giấc mơ có tà khí xâm nhập vào lục phủ ngũ tạng; thể trệ là mơ thấy cơ thể có cảm giác đông cứng lại do vật gì đó đè lên; tình dật là giấc mơ do vui mừng quá độ; trực diệp là trực mộng hay là giấc mơ trực ứng (khớp với hiện thực); tỷ tượng tức là giấc mơ thấy các điềm báo trước. Ví dụ: sắp thăng quan thì mơ thấy quan tài, sắp có tiền thì sẽ mơ thấy vật dơ bẩn, sắp thành công thì sẽ mơ thấy mình trèo lên cao, sắp mưa thì sẽ mơ thấy cá, sắp được ăn thì sẽ mơ thấy đang gọi chó, nhà sắp có tang thì sẽ mơ thấy áo trắng, sắp được ân sủng thì sẽ mơ thấy áo lụa, việc không thành thì sẽ mơ thấy con đường đầy chông gai... Trong đó, theo âm tiếng Hán, chữ “quan” (quan tài) và chữ “quan” (thăng quan), chữ “ngư” (cá) và chữ “vũ” (mưa) đồng âm với nhau. Trèo cao và cao quý cũng có nghĩa là lên cao; con đường đầy chông gai và những dự định không thành đều là việc rất khó khăn; phản cực là giấc mơ trái với hiện thực; lệ yêu là giấc mơ do ma quỷ, yêu quái quấy phá.

- Sau khi Phật giáo truyền vào Trung Quốc, do tôn phái và cách truyền thụ khác nhau nên có sự phân loại “tứ mộng” và “ngũ mộng”.

- Sách “Duyệt Vy Thảo Đường Bút Ký” đời Thanh chia mộng làm 4 loại: ý thức mộng, khí cơ mộng, ý tưởng kỳ xuất mộng, khí cơ bàng triệu mộng.

- Sách “Quách Hoàng Mộng Thứ’ là sách giải giấc mơ sớm nhất, chia giấc mơ làm 18 loại: chương thiên văn, chương địa lý, chương sơn lâm thảo mộc (rừng núi cỏ cây), chương thủy hỏa đạo tặc (trộm cướp), chương quan lục huynh đệ (anh em), chương nhân thân sơ kinh (người, lược và gương soi), chương phạn thực (ăn uống), chương Phật đạo âm lạc (Phật và âm nhạc), chương trang viên ốc trạch (nhà cửa vườn tược), chương y phục (quần áo), chương lục súc cầm thú (gia súc và thú vật), chương long xà (rồng và rắn), chương đao kiếm cung nỏ, chương phu thê hoa phấn, chương lâu các gia cụ tiền bạch (lầu, gác, đụng cụ gia đình, tiền bạc và gấm vóc), chương thuyền xa kiều thị cốc vật (thuyền, xe, cầu, chợ và ngũ cốc), chương sinh tử bệnh tật, chương khâu mộ quan tài hung cụ (mộ phần, quan tài và vật dụng của người chết).