Bói toán và giải mơ có mối quan hệ gì không?

Bói toán là gì?

Thời Trung Hoa cổ đại từ đời Xuân Thu hoặc trước đó, vào thế kỷ thứ X trước Công nguyên, bói toán đã xuất hiện khá rộng rãi, người đương thời đã dùng những thẻ xương trên có khắc thứ chữ mà người ta gọi là “Bốc Từ” để bói. Trước khi lao động, nhất là đi săn thú, người cầm đầu toán người đi săn bốc các thẻ xương, nếu bốc được thẻ trên có khắc chữ được quy định là tốt, thì cả toán phấn khởi ra đi, tin rằng lúc trở về sẽ săn được nhiều thú. Còn nếu người cầm đầu toán thợ săn bốc được quẻ xấu thì họ ở nhà. Từ đó có nghề bói toán. Lúc đầu bói toán chỉ là cầu may, tránh rủi ro, dần phát triển thành thuật bói toán.

Bói toán, gieo quẻ

Trong văn tự cổ có viết: “Bói toán là từ hiện tượng để đoán họa và phúc.” Như vậy, hiện tượng và dự đoán liên hệ chặt chẽ với nhau. Một sự việc, một hiện tượng nào đó nảy sinh do ngẫu nhiên, người ta cho rằng đó là do thần linh là lực lượng siêu nhiên sinh ra, phải có phương pháp thỉnh cầu quỷ thần che chở, để quỷ thần báo trước cái xấu mà tránh, giúp đỡ gặp nhiều điều may; chỉ cần thành tâm, ắt quỷ thần sẽ động lòng phù trợ.

Thời xưa, người xưa suy nghĩ đơn giản là “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”, rồi tâm niệm “cầu được ước thấy”, không suy đoán, lý giải, phân tích sự việc.

Sau này, do muốn biết trước các điểm báo nên phải bói để đoán, và bói toán với đoán mộng đều vì mục đích biết trước sự việc.

Người phương Tây thường bói bằng cách gieo các loại hạt hoặc các mảnh gỗ nhỏ. Ngoài ra, người ta quy định thành những con số tốt xấu, ví dụ số 13 là xấu; số 2, số 8 hoặc bội số của chúng là những số tốt.

Các kỵ sĩ thường dùng phép bói bắn tên. Tên đạn bắn ra đúng hướng, đúng đích là điềm lành; mũi tên đi không xa không thẳng, chưa đến đã rơi là điềm dữ, điềm xấu, xấu nhất là tên bị gãy.

Ở phương Đông, khi trình độ văn hóa được nâng cao, người ta đã dựa vào luật âm dương ngũ hành để bói toán. Người ta dùng đồng tiền để gieo quẻ, mỗi đồng tiền đều có hai mặt âm dương, khi gieo nếu hai mặt một âm một dương là tốt, nếu hai mặt âm là rất xấu, hai mặt dương cũng không đạt nguyện vọng.

Ở Trung Hoa, thời Tần, triều đình không những cho phép nhiều thầy bói hành nghề mà còn bổ dụng chức quan chuyên làm công việc bói toán, đoán mộng, căn cứ vào đó quyết định chính sự. Trong sách Chu Lễ có đoạn viết:

“Bói rùa là lấy các quẻ để đoán điềm lành dữ.” Theo Chu Lễ, nhiều thầy bói là người làm việc trong triều. Thầy bói làm trợ lý cho quan đại thần Thái phó còn gọi là Thái bốc.
Trong cung của triều Chu có hai quan đại phu Thái bốc, lại có bốn thầy bói thuộc quan lại cấp cao, tám người thuộc cấp trung, 16 thuộc quan cấp thấp.

Lễ ký có chép: “Thầy Bói rùa là chức quan chuyên làm việc bói toán.” Có thể thấy, tập tục bói toán ở Trung Hoa đã có từ lâu. Quan thầy bói chia làm ba loại: Bốc Chính, Bốc Y và Bốc Sư.

Việc đặt chức quan Bói toán thời cổ Trung Hoa là kế thừa tín ngưỡng của thời xưa với rất nhiều loại:

- Đoán định: đoán trời, đoán sao, đoán mộng, đoán ngày, đoán tháng, đoán năm.

- Bói toán: có rất nhiều, có thể kể gần hai mươi loại như: bói tuổi, bói đời, bói nhà, bói đất, bói vợ, bói ăn, bói ở... Có thể nói cái gì cũng đoán, cái gì cũng bói.

Có nhiều hình thức bói toán

Đến đời Hán, thuật bói toán được công nhận chính thức ở mức độ quy phạm hóa. Sách Hán thư của Ban Cố đã chia bói toán làm 6 loại, lại được sách Nghệ Văn Chí phát triển thêm, 6 loại là: Thiên văn, Lịch phả, Ngũ hành, Chước quy, Hình pháp và Tạp chiêm. Trong đó Tạp chiêm có nội dung rộng, liên quan đến đoán mộng. Hàng nghìn năm sau, từ đời Hán trở đi, thuật đoán mộng không có thay đổi lớn.

Trong sách Hán thư có đoạn viết: “Trong nhiều thuật đoán những điều bí ẩn, đoán mơ được chú trọng nhất”.

Đời Chu, trong triều đã có chức quan chuyên giải thích nội dung các giấc mơ, các quan này được xem trọng.

Lúc bấy giờ người ta chia các giấc mơ thành 6 loại:

- Giấc mơ thấy những điều chính trực.

- Giấc mơ thấy nhiều điều lạ, đáng lo sợ.

- Giấc mơ ngủ.

- Giấc mơ ác.

- Giấc mơ sợ hãi.

- Giấc mơ vui.

Người nằm mơ, tỉnh giấc mà không tự giải thích được thường nhờ người khác giải thích nội dung, giải điềm báo.

Xét về cả hai mặt lý luận và thực tiễn thì thuật đoán mơ cũng là một loại bói toán, có nhiều yếu tố duy tâm và bộc lộ rõ mặt tiêu cực.

Viết bình luận